Artikel: Welke rol speelt cultuur in coaching?
Deze week voerde ik een kennismakingsgesprek met een nieuwe cliënt. De man woont sinds twee jaar in Nederland en komt oorspronkelijk uit Azië. Hij bedient een aantal globaal opererende klanten voor zijn bedrijf. Hij wil echter ook in Nederland, zowel zakelijk als sociaal, beter kunnen aansluiten, zo zegt het intakeformulier. Ik ben met deze cliënt gematched vanwege mijn ervaring met interculturele vraagstukken. Ter voorbereiding bekijk ik de
Country Comparison Tool van The Hofstede Centre. Deze tool vergelijkt de moedercultuur van mijn cliënt met de Nederlandse cultuur en geeft een score op de zes cultuurdimensies van Geert Hofstede. Op deze, weliswaar generaliserende, manier achterhaal ik mogelijk opvallende verschillen.
De zes dimensies zijn:
- Machtsafstand: de mate waarin het geaccepteerd is dat er een groot verschil in macht is
- Individualisme: de mate waarin het individuele belang centraal staat vergeleken met dat van het collectief
- Mannelijkheid: de mate waarin als mannelijk veronderstelde waarden, zoals bijvoorbeeld assertiviteit en competitie,
de boventoon voeren boven als vrouwelijk veronderstelde waarden, zoals bijvoorbeeld verzorging
- Onzekerheidsvermijding: de houding ten opzichte van onzekerheid
- Langetermijn oriëntatie: de mate waarin doelen op langere termijn belangrijk zijn, vergeleken met doelen in het hier-en-nu
- Toegeeflijkheid: de mate waarin het gewoon is om toe te geven aan behoeftes als genieten en plezier.
Het plaatje ziet er als volgt uit (Reeks 1 is het land van herkomst, reeks 2 is Nederland)
In het intakegesprek met mijn cliënt blijken de twee sporen, zakelijk en sociaal, duidelijk aanwezig. De cliënt legt de nadruk op het zakelijke aspect. Eigenlijk is zijn vraag hoe ik hem kan helpen om ingangen te vinden en zaken te doen in Nederland. Bij mij komt echter de vraag op of de twee sporen überhaupt wel te scheiden zijn.
De eerste opvallende scores zie je bij de dimensie 'Individualisme'. De man komt uit een cultuur waarin de groep, de familie, het team, het bedrijf centraal staat. Dit is in de Nederlandse cultuur echter andersom. Daar staat het individu centraal.
Ook op de dimensie 'Onzekerheidsvermijding' zie je een hoge score. Dit keer voor de moedercultuur van mijn cliënt. Bij hoge onzekerheidsvermijding gelden op allerlei terreinen strakke regels en is er relatief weinig waardering voor onorthodoxe ideeën. Er wordt hard en precies gewerkt en er is veel behoefte aan regels. Zekerheid is een belangrijk element van motivatie.
Maar de meest opvallende score zit bij de dimensie 'Toegeeflijkheid', bedoeld als in het toegeven aan je behoeftes op het gebied van genieten en plezier. Nederland scoort hier relatief hoog en de moedercultuur van mijn cliënt is juist zeer terughoudend.
Zo levert de tool een aantal interessante aandachtspunten op en wel in twee richtingen: hoe zou mijn cliënt de Nederlanders kunnen ervaren en omgekeerd, hoe ervaren de Nederlanders hem mogelijk? En welke invloed heeft dat in het zaken doen?
- Is mijn cliënt zich er van bewust dat hij in Nederland vaak veel meer met een individu praat dan met een vertegenwoordiger van een bedrijf? Past wat hij voorstelt niet alleen bij het bedrijf, maar biedt het ook voordelen voor zijn individuele gesprekspartner?
- Weet mijn cliëntt zich voldoende te onderscheiden van zijn concurrenten, ook al vraagt dit soms om een onorthodoxe aanpak? Is hij in staat om voldoende overtuigend te zijn, ook in situaties waarin niet alles duidelijk is? Of speelt de onzekerheidsvermijding dan op?
- Hoe beweegt mijn cliënt zich in een zakencultuur waarin samen plezier maken en genieten van een mooi concert of een goede voetbalwedstrijd gewoon is?
- Hoe interpreteren Nederlandse prospects de mogelijk bescheiden presentatie die hij kiest als gevolg van zijn achtergrond
waarin het collectief belangrijker is dan het individu?
- Wat vinden zijn Nederlandse prospects van zijn mogelijk wat meer gereserveerde houding in informele situaties en hoe kunnen zij deze rijmen met de diepgang van persoonlijke relaties als deze eenmaal ontstaan, die voor mijn cliënt normaal is?
Kortom, kennis van zowel andere, als je eigen Nederlandse cultuur helpt je als coach wanneer je werkt met cliënten met een andere culturele achtergrond. Voor meer informatie op dit terrein verwijs ik graag naar mijn opdrachtgever voor interculturele interimmanagement- en coachingsopdrachten,
Koninklijk Instituut voor de Tropen - Intercultural Professionals.
.jpg)